Syntropie

Syntropie symboliseert de creatiekracht achter de evolutie van systemen. Het beschrijft de transformatie naar orde, verbinding en complexiteit. Een systeem dat energie van buitenaf ontvangt, deze energie transformeert en opslaat, is in staat om de lokale beschikbaarheid van energie te vergroten. Syntropie is hierin de conceptuele tegenhanger van entropie, wat de mate van wanorde of niet-beschikbare energie binnen een systeem beschrijft.

Wanneer we naar het universum als geheel kijken en ervan uitgaan dat het een gesloten systeem is, voorspelt de tweede wet van de thermodynamica dat de entropie zal toenemen. Dit betekent dat na verloop van biljoenen jaren, naarmate het universum zich uitbreidt en de beschikbare energie afneemt, het uiteindelijk evolueert naar een toestand van maximale wanorde en gebrek aan vrije energie. Dit proces, vaak aangeduid als de ‘hittedood’ van het universum, zal leiden tot een toestand waarin er geen significante thermodynamische activiteiten meer mogelijk zijn.

Echter, hoewel het universum als geheel neigt naar een staat van toenemende chaos, kunnen er lokaal binnen het universum processen plaatsvinden waarbij energie wordt geconcentreerd en complexe structuren ontstaan. Op aarde, bijvoorbeeld, ontvangen we energie van de zon, waardoor systemen in staat zijn orde, verbinding en complexiteit te creëren, ondanks de universele neiging naar toenemende entropie. Deze lokale concentratie van energie leidt tot syntropische processen, waarbij systemen zich ontwikkelen naar steeds meer georganiseerde en complexe toestanden.

Deze dynamiek maakt leven op aarde mogelijk. De voortdurende energiestromen en chemische en biologische reacties, zowel in de kern van de aarde als op het oppervlak, hebben gedurende miljarden jaren geleid tot een toenemende complexiteit. Van de evolutie van atomen naar moleculen, naar steeds complexere verbindingen en levensvormen, tot uiteindelijk de rijke diversiteit aan organismen die we vandaag de dag kennen. Deze processen zijn essentieel voor de opbouw en instandhouding van leven op aarde.

De zon is de drijvende kracht achter al deze interacties. Planten zijn in staat om zonlicht, kooldioxide en water om te zetten in complexere kool-waterstofbindingen, beter bekend als glucose. Deze glucose fungeert als de primaire brandstof voor vele levensvormen op aarde. Hierdoor kunnen de meeste organismen, direct of indirect, leven van de energie die door de zon geleverd wordt. Doordat dit proces continu doorgaat, kan energie worden opgehoopt en omgezet in andere vormen, wat resulteert in steeds complexere reacties en interacties. Wanneer ecosystemen floreren en energie wordt opgeslagen en omgezet, leidt dit tot een steeds groter wordende overvloed en diversiteit.

Ook in de landbouw komen we deze complexe interacties tegen, met de zon als drijvende kracht. Wanneer we syntropische principes toepassen, werken we samen met de natuurlijke creatie processen. Dit houdt in dat we de natuurlijke rijkdom benutten om zonne-energie om te zetten en op te slaan. Hierdoor kunnen we een weerbaar, productief en veerkrachtig landbouwsysteem ontwerpen, dat niet alleen voorziet in onze behoeften, maar ook een overvloed creëert voor de omgeving.